ជីវិតនយោបាយរបស់លោក អាបេ ចាប់តាំងពីកាន់អំណាច លាលែង រហូតដល់ត្រូវគេលួចបាញ់សម្លាប់

នៅពេលដែលលោក Shinzo Abe ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលកាន់អំណាចយូរបំផុតរបស់ប្រទេសជប៉ុនបានចុះចេញពីតំណែងនៅឆ្នាំ ២០២០ លោកមិនបានសម្រេចនូវអ្វីដែលលោកបានកំណត់នោះទេ។ លោក អាបេ បានលាលែងពីតំណែងដោយសារតែសុខភាពមិនល្អ ជាមួយនឹងការវាយតម្លៃយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើការគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកចំពោះមេរោគឆ្លង រួមទាំងការធ្វើសកម្មភាពយឺតពេលលើការចាក់សោរ និងការចាក់វ៉ាក់សាំងយឺត សេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងជួបការលំបាក និងមិនបានទទួលជោគជ័យលើការជម្រុញដ៏យូរអង្វែងរបស់លោក ក្នុងការកែសម្រួលរដ្ឋធម្មនុញ្ញសន្តិភាពរបស់ប្រទេស។

ប្រហែលជានោះហើយ ជាមូលហេតុដែលលោក Abe ដែលនៅតែជាអ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតរបស់ប្រទេសជប៉ុន សូម្បីតែបន្ទាប់ពីការលាលែងពីតំណែងក៏ដោយ ក៏នៅតែធ្វើការដើម្បីសរសេរឡើងវិញនូវកេរដំណែលរបស់គាត់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់គាត់ត្រូវបានបញ្ចប់ទៅនៅត្រឹមថ្ងៃទី ៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២២ នៅពេលដែលគាត់ត្រូវបានគេធ្វើឃាត។

លោក Abe ដែលបានបម្រើការជានាយករដ្ឋមន្ត្រីពីរអាណត្តិពីឆ្នាំ ២០០៦ ដល់ឆ្នាំ ២០០៧ និងពីឆ្នាំ ២០១២ ដល់ឆ្នាំ ២០២០ រូបលោកត្រូវាបានខ្មាន់កំភ្លើងលបបាញ់ចំនួនពីរគ្រាប់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ខណៈដែលកំពុងថ្លែងសុន្ទរកថានៅទីក្រុងណារ៉ា ភាគខាងលិចប្រទេសជប៉ុន ជាកន្លែងដែលលោកកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការសម្រាប់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី ( បក្សដែលកាន់អំណាច ) នៅមុនការបោះឆ្នោតនីតិបញ្ញត្តិនៅថ្ងៃអាទិត្យ។ ក្នុងការបាញ់សម្លាប់នេះដែរ បានធ្វើឱ្យរូបលោកបានស្លាប់នៅព្រលប់ថ្ងៃដដែល នៅអាយុ ៦៧ ឆ្នាំ។

១

ការវាយប្រហារដ៏សាហាវនេះបានធ្វើឱ្យពិភពលោកភ្ញាក់ផ្អើល ជាពិសេស វាបង្កឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលពេញប្រទេសជប៉ុន និងចំពោះជនជាតិជប៉ុនទាំងមូលផងដែរ។

លោក Jeff Kingston នាយក​ផ្នែក​សិក្សា​អាស៊ី​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ Temple Japan និយាយ​ថា ​៖ «​គាត់​ជា​មនុស្ស​ដែលមានអំណាចខាង​នយោបាយ គាត់​បាន​បន្ត​វត្តមាន​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់… សំឡេង​របស់​គាត់​មាន​ទម្ងន់​ធ្ងន់​ផងដែរ”។

លោក អាបេ បានបន្ត “កំណត់របៀបវារៈ” សម្រាប់នយោបាយជប៉ុននៅពេលដែលលោក Abe ចាកចេញពីតំណែងនៅឆ្នាំ ២០២០ គាត់បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា វាគឺជា "ការឈឺចុកចាប់" ក្នុងការចាកចេញពីគោលដៅជាច្រើនរបស់គាត់ដែលមិនទាន់បានបញ្ចប់។

ប៉ុន្តែជីតារបស់លោក Abe ធ្លាប់ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចន្លោះឆ្នាំ ១៩៥៧ និង ១៩៦០ ហើយឪពុករបស់គាត់ធ្លាប់ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសពីឆ្នាំ ១៩៨២ ដល់ឆ្នាំ ២៩៨៦ បានបន្តទាញខ្សែពីក្រោយឆាក។ លោក Tobias Harris អ្នកឃ្លាំមើលប្រទេសជប៉ុនយូរមកហើយ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុង Washington, DC ដែលបានសរសេរជីវប្រវត្តិអំពីលោក Abe បាននិយាយថា "មិនមានសំណួរអ្វីទេ" ដែលគាត់នៅតែជាឥស្សរជនមានឥទ្ធិពលបំផុតនៅក្នុងនយោបាយជប៉ុន សូម្បីតែបន្ទាប់ពីចាកចេញពីតំណែងក៏ដោយ។ «គាត់​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​ធំ​ជាង​គេ ជា​ប្រធាន​ប្លុក​មនោគមវិជ្ជា​ធំ​បំផុត​នៃ​គណបក្ស​របស់គាត់។ ហើយគាត់កំពុងព្យាយាមកំណត់របៀបវារៈ ដែលសូម្បីតែ [នាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ន Fumio Kishida] បានតស៊ូធ្វើដូចគ្នា។

២

ដោយ​គ្មាន​ព្រំដែន​នៃ​ការិយាល័យ​ជាប់​ឆ្នោត លោក អាបេ ប្រហែល​ជា​មាន​ឥទ្ធិពល​ជាង​នេះ។ «គាត់ជាសំឡេងដ៏មានឥទ្ធិពលមួយរូបនៅក្នុងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី ហើយគាត់មិនរងបន្ទុកដោយអំណាចនៃការធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដូច្នេះខ្ញុំគិតថាគាត់មិនសូវមានការអត់ធ្មត់ទេ ហើយបន្តតស៊ូមតិសម្រាប់មុខតំណែងរបស់គាត់លើផ្នែកសន្តិសុខ និងការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ» ឃីងស្តុន។

«​ក្នុង​រយៈពេល​មួយ​ឆ្នាំ​កន្លង​ទៅ​នេះ គាត់​រីករាយ​នឹង​ការ​មិន​កាន់​អំណាច​ដោយ​សារ​តែ​គាត់​ត្រូវ​បាន​គេ​ដោះលែង។ គាត់អាចនិយាយអ្វីដែលគាត់ចង់បាន” Kingston បន្ថែម។ នោះ "បានកំណត់បន្ទប់របស់ Kishida សម្រាប់ការធ្វើសមយុទ្ធ" ។

Kingston ក៏បានបន្តថា គាត់បានទទួលជោគជ័យក្នុង "ការធ្វើឱ្យទំនុកចិត្តរបស់ជប៉ុនរស់ឡើងវិញ និងព្យាករណ៍ពីភាពជឿជាក់ និងធ្វើឱ្យជប៉ុនកាន់តែមានភាពជឿនលឿន" បន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃព្យុះតម្លៃទ្រព្យសកម្មនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ ដែលបានធ្វើឱ្យប្រទេសជប៉ុនធ្លាក់ចូលទៅក្នុងរយៈពេលនៃការជាប់គាំងសេដ្ឋកិច្ចដែលគេស្គាល់ថាជា "ទសវត្សរ៍ដែលបាត់បង់"។ Kingston រំឭកថា «​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​កាន់​តំណែង​របស់​គាត់ ទេសចរណ៍​ទៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន​បាន​កើន​ឡើង ហើយ​ជប៉ុន​ក៏​មាន​ភាព​ស្រស់​ស្អាត​ទ្វេដង»។

លោក អាបេ ក៏បានដើរតួនាទីយ៉ាងធំនៅក្នុងភាពជោគជ័យរបស់បក្សសេរី អភិរក្សនិយមផងដែរ។ លោកបានដឹកនាំគណបក្សនេះ ទទួលបានជ័យជម្នះជាច្រើន រួមទាំងការវិលត្រឡប់មកកាន់អំណាចក្នុងឆ្នាំ ២០១២។ គណបក្សនេះបានកាន់អំណាចស្ទើរតែជាបន្តបន្ទាប់ ចាប់តាំងពីការបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៥៥ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យកណ្តាលរបស់ជប៉ុន បានកាន់អំណាចរយៈពេលបីឆ្នាំចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៩។ “ខ្ញុំគិតថាគាត់នឹងត្រូវបានចងចាំថាជាអ្នកនយោបាយ ដែលបានជួយដាក់ត្រាបែបអភិរក្សនិយមលើនយោបាយជប៉ុន"។

៣

លោក អាបេ មិនសូវទទួលបានជោគជ័យក្នុងការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ដែលព្រាងដោយសហរដ្ឋអាមេរិករបស់ខ្លួន ដែលបោះបង់ចោលសង្រ្គាម។ លោក អាបេ បានមើលឃើញថា ការផ្លាស់ប្តូរនេះមានសារៈសំខាន់ ដើម្បីទប់ទល់នឹងការកើនឡើងនៃកម្លាំងយោធារបស់កូរ៉េខាងជើង និងចិន ប៉ុន្តែលោកបានប្រឈមមុខនឹងការបិទផ្លូវសាធារណៈ និងនីតិបញ្ញត្តិ ជុំវិញការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គាត់បានលើកឡើងពីទម្រង់ការពាររបស់ប្រទេសជប៉ុន ជាមួយនឹងការកសាងសម្ព័ន្ធភាព និងដោយដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់ឱ្យអនុម័តច្បាប់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពជប៉ុនប្រយុទ្ធនៅបរទេសជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេល ៧០ ឆ្នាំ។

លោក អាបេ បានពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់ប្រទេសជប៉ុន ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ទោះបីជាវាមិនច្បាស់ថា ផ្តល់ផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់ការកាត់ក្តីដ៏ល្បីរបស់លោកពីអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដល់ប្រទេសជប៉ុន។ ហើយគាត់បានកសាងភាពជាដៃគូថ្មីជាមួយប្រទេសដូចជាឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី។

Kingston បន្ថែមថា "គាត់មានតម្លៃខ្ពស់នៅលើឆាកពិភពលោក គាត់បានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំធំៗ... គាត់ប្រហែលជាបានជួបមេដឹកនាំពិភពលោកច្រើនជាង ១០ នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកកាន់តំណែងមុនរបស់គាត់រួមបញ្ចូលគ្នា ដូច្នេះគាត់មានសកម្មភាពការទូតយ៉ាងខ្លាំង" ។

មិនមែនការទូតទាំងអស់របស់លោក អាបេ ទទួលបានជោគជ័យនោះទេ ហើយលទ្ធិជាតិនិយមរបស់គាត់ បានធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជាសត្រូវនៅបរទេស។ ទំនាក់ទំនងជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង ដែលជាដៃគូសន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេសជប៉ុន បានធ្លាក់ចុះដល់កម្រិតទាបមួយទសវត្សរ៍ក្នុងអំឡុងពេលអាណត្តិរបស់គាត់ ដែលភាគច្រើនទាក់ទងនឹងការសោកស្ដាយជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។

៤

ជម្លោះដ៏យូរអង្វែងលើ "ស្ត្រីលួងលោម" - ក្មេងស្រី និងស្ត្រីត្រូវបានបង្ខំឱ្យធ្វើការនៅក្នុងផ្ទះបនយោធាជប៉ុនក្នុងសម័យសង្គ្រាម បានកើនឡើងទៅជាសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម។ គាត់ក៏មិនអាចកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយចិនបានដែរ ហើយការតស៊ូមតិរបស់គាត់សម្រាប់ការក្រោកឈរឡើង ដើម្បីទំនើបកម្មយោធារបស់ប្រទេសចិនបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទីក្រុងប៉េកាំង។

ហើយទោះបីជាលោក Abe មានអំណាចដែលមិនអាចប្រៀបផ្ទឹមបាននៅក្នុងនយោបាយជប៉ុនទំនើបក៏ដោយ ក៏គាត់មិនមានប្រជាប្រិយភាពជាមួយប្រជាជនជប៉ុនច្រើនដែរ។ ផែនការស្តារសេដ្ឋកិច្ច "Abenomics" ហត្ថលេខារបស់គាត់បានធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងតិចតួច ដែលភាគច្រើននៃពួកគេត្រូវបានលុបចោលដោយ COVID-19 ហើយការកាន់កាប់របស់គាត់ត្រូវបានបំផ្លាញដោយរឿងអាស្រូវពុករលួយជាច្រើន។ Kingston និយាយថា "គាត់បន្សល់ទុកនូវមរតកចម្រុះ។

ប៉ុន្តែ​ក្នុង​ការ​ស្លាប់​ ក៏​ដូច​ជា​ក្នុង​ជីវិត លោក​អាបេ​នឹង​ដាក់​ស្រមោល​វែង​ឆ្ងាយ​ជុំវិញ​នយោបាយ​ជប៉ុន។ Ichiro Asahina អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានសាជីវកម្ម Aoyamashachu ដែលជាអ្នកគិតគូរបាននិយាយថា "ខ្ញុំគិតថាបក្សសេរី ប្រហែលជានឹងទទួលជ័យជម្នះ [នៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្ងៃអាទិត្យ] ដោយសារតែអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅថ្ងៃនេះ" ។ “ប្រជាជននឹងអាណិតលោក អាបេ ដែលមានន័យថា ពួកគេប្រហែលជាបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី ”។

ប្រភព ៖ Mayako Shibata នៅទីក្រុងតូក្យូ និងលោក Michael Zennie!